จิตวิญญาณการบริการแบบโอโมเท็นนาชิ การบริการที่ได้รับการยกย่องกว่าพันปี

ย้อนกลับไปถึงศตวรรษที่ 8 โรงแรมแบบดั้งเดิมของญี่ปุ่น หรือที่เรียกว่า “เรียวกัง” ได้มอบที่พักอยู่อาศัยให้แก่แขกทุกคนที่เหนื่อยล้ากับการเดินทาง ลองนึกถึงสภาพพ่อค้าที่ต้องขนของสัมภาระบนถนนโตไคโดที่เชื่อมกับกรุงเกียวโตสู่เมืองหลวงเอโดะ (หรืองกรุงโตเกียวในยุคปัจจุบัน)  หลังจากนั้นต่อมา ก็มีซามูไรที่ต้องออกเดินทางเพื่อไปพบโชกุน นอกจากจะได้รับการพักผ่อนนอนหลับสบายและรับประทานอาหารอย่างอิ่มหน่ำสำราญแล้ว แขกผู้พักสามารถแช่ออนเซ็น (หรือบ่อน้ำพุร้อน) เพื่อบรรเทาอาการปวดเมื่อยจากการเดินทางได้ กว่านับหนึ่งพันปีต่อมา ธรรมเนียมเดินทางแบบนี้ยังคงมีอยู่ในยุคปัจจุบัน และอะไรคือการทำให้สิ่งเหล่านี้อยู่ยงคงได้นานขนาดนี้ได้? คำตอบคือคำเดียว คือ “โอโมเท็นนาชิ” (Omotenashi)

การอุทิศให้กับโอโมเท็นนาชิ หรือการต้อนรับด้วยอัธยาศัยที่ดี ถือเป็นหัวใจสำคัญในการพักแบบเรียวกัง แต่โอโมเท็นนาชิเป็นมากกว่าแค่การมอบการต้อนรับที่อบอุ่น “โอโมเทะ” แปลว่า “ใบหน้าที่แสดงออกมา” หรือสิ่งที่คุณอยากนำเสนอต่อบุคคลภายนอก ส่วน “นาชิ” แปลว่า “ไม่มีอะไร” พอรวมกันแล้ว แปลว่าการต้อนรับแบบไม่คาดหวังอะไร เป็นการบริการที่บริสุทธิ์ใจด้วยใจที่เปิดกว้าง เป็นการคาดเดาถึงความต้องการของแขกผู้พักโดยไม่ต้องการผลตอบแทนใดๆ การบริการเช่นนี้ทำได้ถึงขั้นไหน? ในสมัยยุคของซามูไร มันคือการออกแบบเรียวกังที่อำนวยความสะดวกให้กับแขกผู้พักอาศัย เรียวกังถูกสร้างขึ้นด้วยประตูที่ไม่สูงมาก มีทางเดินบันไดที่แคบ และทางเข้าเล็กๆ เพื่อปกป้องแขกผู้พักอาศัยจากศัตรูที่อยู่ข้างนอก

ประเพณีนี้ได้รับการกล่าวขานกันว่ามาจากพิธีการชงชาของญี่ปุ่น ที่เงียบสงบเหนือกว่าสิ่งอื่นใดสืบย้อนไปถึงนายเซ็น โน ริคิว (Sen no Rikyu) ปู่ของพิธีการชงชาญี่ปุ่น วิธีการรับแขกอันเลืองชื่อของเขามาพร้อมกับมื้ออาหารหลายคอร์ส และชาที่เตรียมไว้ตรงข้างหน้าแขกของเขา แต่การบริการของเขานั้นมีมากกว่าแค่ให้แขกรับประทานอาหารให้อิ่ม เพื่อตอบสนองความต้องการด้านสุนทรียภาพและสติปัญญา ทั้งร่างกายและจิตใจ การบริการนี้รวมถึงการนำบทกวีที่แต่งโดยเฉพาะโอกาสนี้ การจัดดอกไม้ตามฤดูกาล และการพูดจาสนทนาในเรื่องที่น่าสนใจและมีสาระ นี่คือสิ่งที่รู้จักกันในนาม “อิจิโก อิจิอี” (“ichi-go ichi-e”) หรือ “ประสบการณ์ครั้งหนึ่งในชีวิต”

หัวใจสำคัญของโอโมเท็นนาชิคงฝั่งลึกอยู่ในอุตสาหกรรมการบริการของญี่ปุ่นในยุคปัจจุบัน คุณสามารถพบเห็นได้ตามน้ำดื่มและผ้าขนหนูอุ่นๆที่เสริฟตามร้านอาหารทุกที่ ที่วางกระเป๋าบนตู้เอทีเอ็ม และพนักงานบนรถไฟที่โค้งคำนับผู้โดยสารทุกคน จนไปถึงการจัดวางอาหารอย่างมีศิลปะที่ได้รับแรงบันดาลใจจากโอโมเท็นนาชิ

ลองคิดถึงประสบกาณ์ของคุณในร้านซูชิเกือบทุกที่บนโลก พ่อครัวทุกคนที่อยู่หลังเคาน์เตอร์ต้องหันหน้าเข้าหาลูกค้า พวกเขาเตรียมอาหารในที่โล่ง ซึ่งแสดงถึงเจตนาที่ไม่มีอะไรที่ซ่อนอยู่ และการบริการด้วยใจที่กว้าง พวกเขาจะพูดคุยกับลูกค้าแต่ละคน ทำให้คุณเห็นได้ชัดว่าจิตวิญญาณของโอโมเท็นนาชินั้นได้ถูกปลูกฝังเข้ามาในชีวิตประจำวันในยุคที่ทันสมัยเช่นนี้ ไม่ว่าคุณจะอยู่ที่ใด

โอโมเท็นนาชิในศตวรรษที่ 21 นั้นถูกแสดงออกในความหลากหลายที่น่าประหลาดใจ อุตสหากรรมการโรงแรมต่างก็ผสมผสานการอำนวยความสะดวกแบบทันสมัยให้เข้ากับคุณภาพของความเรียบง่าย เงียบสงบ และการบริการต้อนรับชั้นเลิศเพื่อมอบรสชาติจากเรียวกังแบบดั้งเดิม

ยกตัวอย่างเช่น โรงแรมเรเดียม คากายะ อินเตอร์เนชั่นแนล ที่ไต้หวัน ที่รวบรวมองค์ประกอบแบบดั้งเดิมมากมาย ห้องพักมีโต๊ะญี่ปุ่นทรงเตี้ยพร้อมเบาะรองนั่ง อ่างอาบน้ำมาพร้อมกับน้ำจากบ่อน้ำพุร้อน และที่สำคัญที่สุด มีบริการพ่อบ้านส่วนตัวที่ถูกสอนมาโดยศิลปะโอโมเท็นนาชิ พร้อมที่จะมอบการบริการต้อนรับแบบญี่ปุ่นในระดับที่สูงสุด อย่างไรก็ตาม ธรรมเนียมเก่าแก่เหล่านี้มาพร้อมกับประสบการณ์ที่มีความทันสมัย ลองนึกถึงการบริการแบบโอโมเท็นนาชิ แต่มาพร้อมกับวิวสวยๆของเมืองที่อยู่บนชั้นที่ 16 พร้อมกับโทรทัศน์จอแบน และเครื่องดิ่มค็อกเทลในมือคุณ

จะเป็นไปได้ไหมว่าการบริการแบบโอโมเท็นนาชิสามารถถูกแสดงออกมาโดยเทคโนโลยีล้ำสมัยในยุคดิจิตอลในทุกวันนี้? สำหรับนักเดินทางรุ่นใหม่แล้ว The Millennials Shibuya ในกรุงโตเกียวได้สร้างประสบการณ์ผ่านแอพลิเคชั่นที่อยู่สมาร์ทแคปซูล แขกที่มาพักสามารถใช้อุปกรณ์สมาร์ทโฟนเพื่อใช้งานแอพให้เป็นตามดั่งใจชอบได้ สามารถตั้งค่านาฬิกาปลุกให้ค่อยๆดังขึ้นมา และไฟจะค่อยๆปรากฎขึ้นมา พร้อมกับเล่นรายการโปรดในตอนเช้าได้ ในขณะที่เตียงของพวกเขาจะค่อยๆ ยกขึ้นมาสู่ตำแหน่งนั่งตรง แน่นอน ดูเหมือนว่าเทคโนโลยีของเราจะได้รับแรงบันดาลใจจากการบริการชั้นเยี่ยมของญี่ปุ่นในยุคโบราณ สู่การบริการที่บริสุทธิ์ใจของวันนี้